Türk Üroloji Dergisi – Turkish Journal of Urology
2010;36(3):219-225
DOI: 10.5152/tud.2010.020
Osmanlı Dönemi Ürolojisinde Üç İsim
Three names in the urology of Ottoman period
Vural Solok
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Üroloji Anabilim Dalı, Emekli Öğretim Üyesi ve Başkanı, İstanbul
Op. Dr. Decumont (?-1930?)
Türk ürolojisinde, özellikle Tıp Fakültesi’nde üroloji eğitiminde adı geçen, fakat çok kısa bir süre çalışmış olan bir hekim de Fransız Hastanesi operatörlerinden Dr. Decumont’tur.
Meşrutiyet döneminde 16 Mart 1919 tarihinde itilaf devletleri İstanbul’u işgal ettikten sonra, Fransız kuvvetleri komutanlığı kendilerine bir hastane gerektiğini belirterek, Gülhane Hastanesi’nin kendilerine tahsis edilmesini istemişlerdir. Böylece Gülhane Hastanesi Gümüşsuyu Hastanesi’ne taşınmıştır. Fransızlar da Gülhane’yi almışlardır.
Fransızlar kısmen kendi birlik hekimlerinden, kısmen de Fransız Hastanesi hekimlerinden yararlanarak başhekimliğine Alb. Dr. Gassen, operatörlüğe Dr. Decumont, ortopediye Dr. Mouchet, iç hastalıklarına da Dr. Delamar’ı atamışlardır.
Bu arada Tıp Fakültesi’nde dekanlık yapan Akil Muhtar Özden, herhangi bir problemle karşılaşmamak için Gülhane’deki Fransızların görevlendirdiği ekibi Tıp Fakültesi’ne davet ederek onlara görev vermiştir.
Op. Dr. Decumont Tıp Fakültesi Üroloji Kliniği’ne tayin edilmiştir. Ancak ne kadar bu görevde kaldığı hakkında değişik bilgiler bulunmaktadır. Bir diğer karışıklık ise isim konusundadır. Farklı yazılış şekilleri karşımıza çıkmaktadır.
Behçet Sabit Erduran 1936 tarihli kaynakta Dr. Decumont’tan bahseder ve 6 ay kadar poliklinik çalışması yaptığını yazar. Buna karşılık Necati Güvenç bu hekimin adını Dr. De Gumeant olarak belirtmiştir. Kemal Özbay imzalı yayında ise Dr. Ducomon ve Dr. Du kümo olarak adı anılmıştır. Bu arada Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi’nde Op. Dr. Decumo olarak zikredilmiştir. Saadi Nazım Nirven Dr. De Cumot olarak bahseder. Bu kadar karışık ve farklı yazılış şekline dayanarak bir fikir yürütmek çok doğru olmamakla birlikte, ben Behçet Sabit Erduran’ın kullandığı adı kullanmanın doğru olduğunu düşünüyorum. Nitekim bu isimlerin herhangi birinin doğrulanmasını tespit edecek kaynak bulunamadı.
Özbay, Dr. Decumont’un Fransa’da cerrahi öğrenmiş (Interne de l’hospitale) ve Fransız Pasteur Hastanesi’nde cerrah olarak çalışırken, Fransız kuvvetleri tarafından görevlendirildiğini yazar. Ayrıca yukarda belirttiğim gibi Tıp Fakültesi’nin Cağaloğlu’nda açılan poliklinikte çalışması sırasında Dr. Bahattin Lütfi Varnalı hem asistan, hem de tercüman olarak yanına verilmiştir. Özbay, Dr. Decumont’un 1921-1922 arasında üroloji öğretim görevlisi olarak çalıştığını ve sonra Pasteur hastanesine döndüğünü belirtir. Gene Özbay’ın yazdığına göre, Dr. Decumont 1930 yılına kadar Fransız Pasteur Hastanesi’nde operatör olarak çalışmış ve boynunda beliren şişliğin Dr. Mouchet tarafından yapılan muayenesinde lenfosarkom olduğu söylenmiştir. Dr. Decumont bunun üzerine kendisini aslanlara yedirtmek için Hindistan’a gitmiş ve akibeti öğrenilememiştir.
Görüldüğü gibi Dr. Decumont hakkındaki bilgilerimiz çok sınırlıdır. Ulaşılabilinen kaynaklarda da Fransız Hastanesi’nde operatör olarak görev aldığı, eğitimini Paris’te yaptığı, adının çok değişik imla ile yazıldığı ve mütareke yıllarında Tıp Fakültesi’nde görev verildiği, fakat görev süresinin dahi bir belirsizlikler içinde zikredildiğini öğrenmiş bulunuyoruz. Belki ilerde bu konuda gerçekleri doğrulayacak kaynaklar ortaya çıkar.
Çıkar çatışması
Yazar, herhangi bir çıkar çatışmasının söz konusu olmadığını bildirmiştir.
Kaynaklar
1. Erduran BS. Yirminci asırda modern üroloji ve Türkiye’de ürolojinin tarihçesi. Türk Üroloji Dergisi 1936;1:117.
2. Dabağyan LP. Emperyalistler Kıskacında Ermeni Tehciri (Türk Ermenileri). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık; 2007. p. 808-9.
3. Güvenç N. Cumhuriyetin 50. Yılında İstanbul Tıp Fakültesi. 1983. p. 106.
4. Köseyan V. İstanbul’daki Askeri ve Mülkiye Ermeni Öğretim Üyeleri. Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Aylık Dergisi. İstanbul: 1993.
5. McCullough DL. J. Marion Sims (1813-1883). Invest Urol 1974;12:246-8.
6. Mezburyan AN. Ermeni ve Ermeni Asıllı Hekimler. “Alfabetik İsim Listesi” 1688-1940. İstanbul: Becidyan Matbaası; 1940. p. 75.
7. Mezbur A. Ermeni Hekimler (Universitaires). 1688-1940. İstanbul: Becid Basımevi; 1950.
8. Nirven SN. Türk Hekimliğinde 140. yıl Dolayısıyla (Mütareke’de İstanbul Üniversitesi). Dirim Dergisi 1969:297-300.
9. Özbay K. Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri. İstanbul: Yörük Basımevi; 1976. p. 170, 262.
10. Pappas J. Dessins et Peintures du chirurgien Alexandre Pappas L. Atina: Karydakis Matbaası; 1983.
11. Solok V. Uluslararası üroloji birliğinin kuruluşu, I ve II uluslararası kurultayları ve Osmanlı hekimleri. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi 1975;6:127-36.
12. Solok V. Son yüzyıl içinde Türk ürolojisinin tarihsel ve dinamik değişimi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi 1981;12:312-25.
13. Solok V. Türkiye de ürolojinin tarihçesi. Aktüel Tıp Dergisi 2002;7:1-4.
14. Solok V, Çek M. History of urology in Turkey. Eur Hist Urol 1999;6:69-87.
15. Surp Pırgiç Hastanesi 1900 Yılı Salnamesi: Mirliva Andon Nafilyan Paşa. p. 304.
16. Şoğanat Yıllığı: Andon Nafilyan Paşa (1831-1912). Agop Apelyan Matbaası; 1975. p. 39.
17. Torkomian V. Les anciens professeurs arméniens de la fac. de Médicine de Constantinople IX Congres Int Hist Med Romanie. 10-18 Eylül 1932.
18. Yıldırım N. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. p. 335-6.
Yazışma (Correspondence): Prof. Dr. Vural Solok. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Üroloji Anabilim Dalı, Emekli Öğretim Üyesi ve Başkanı, İstanbul, Türkiye
Tel: 0212 232 46 89 e-mail: vuralsolok@gmail.com
doi:10.5152/tud.2010.020
Vural Solok
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Üroloji Anabilim Dalı, Emekli Öğretim Üyesi ve Başkanı, İstanbul